Pijnloos borstonderzoek? LUMC start onderzoek met alternatief mammogram

LEIDEN – Het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) gaat als eerste ziekenhuis in Nederland onderzoek doen met Mamma CT als vervanging van het mammogram. Met de nieuwe Mamma CT kunnen op een veel comfortabelere manier afbeeldingen van het borstweefsel worden gemaakt, bijvoorbeeld voor de screening op borstkanker. Volgens radiologen is dit onder andere een uitkomst voor vrouwen voor wie mammografie te pijnlijk is.

Op 12 oktober wordt het apparaat in gebruik genomen.

Bij mammografie worden röntgenfoto’s gemaakt van het borstweefsel. De borst wordt tussen twee steunplaten gelegd en vervolgens samengedrukt voor de foto. “Dit kan erg pijnlijk zijn en dat is ook de reden waarom sommige vrouwen afzien van het onderzoek”, vertelt radioloog Nora Voormolen.

In de zoektocht naar een beter alternatief kwamen LUMC-radiologen uit bij een nieuwe onderzoeksmethode, Mamma CT. “We volgden de ontwikkelingen van deze methode in Duitsland al enige tijd en zijn nu het eerste Nederlandse ziekenhuis met dit apparaat”, zegt radioloog Martin Wasser. 

Dicht borstweefsel

“Het apparaat ziet eruit als een groot bed en bevat een opening waar de borst in kan. De vrouw kan dus gewoon op haar buik liggen en binnen 12 seconden zijn de afbeeldingen gemaakt, zonder compressie van de borst. Je kunt je voorstellen dat dit veel comfortabeler is dan mammografie”, vertelt Wasser.

Maar dat is lang niet het enige voordeel. “Bij vrouwen met veel en dicht borstweefsel zijn sommige afwijkingen op het 2D-mammogrambeeld niet goed zichtbaar. Zij krijgen daarom een MRI-scan, maar ook dit is niet erg comfortabel en het onderzoek duurt lang. Omdat Mamma CT gedetailleerde 3D-beelden kan maken, kunnen we hopelijk deze vrouwen een tijdrovende scan besparen. Wel moet net als bij MRI voor de CT soms contrastmiddel worden toegediend”, zegt Voormolen.

Behalve tumoren kan de nieuwe methode ook voorstadia van tumoren aantonen, de zogenaamde microverkalkingen. Verder biedt het uitkomst voor vrouwen met borstprothesen, deze kunnen door de nieuwe methode namelijk goed afgebeeld worden. “Daarnaast is dankzij een nieuwe speciaal ontwikkelde techniek de stralenbelasting niet hoger dan van het mammogram”, vult Wasser aan. Kortom, de Mamma CT biedt veel mogelijkheden en de afbeeldingen bevatten heel veel informatie.

Snellere reconstructie

En veel informatie betekent ook veel input voor onderzoek. “We hebben al veel ideeën op de plank liggen voor verschillende studies met de Mamma CT”, vertelt Voormolen. In eerste instantie zullen de radiologen gaan onderzoeken voor welke vrouwen en voor welke vraagstellingen Mamma CT het meest geschikt is. De onderzoeksmethode is voor nu dan ook alleen voor deze groepen vrouwen beschikbaar.

Naast het inzetten van Mamma CT voor betere patiëntenzorg, hopen Wasser en Voormolen ook het apparaat zelf te verbeteren. “Dit apparaat genereert ontzettend veel data waardoor het zo’n 20 minuten duurt voordat de reconstructies van de borst beschikbaar zijn voor beoordeling”, zegt Wasser. Samen met het Leiden Institute of Advanced Computer Science (LIACS) zullen de radiologen proberen de reconstructies sneller en beter te maken. Ook willen ze samen met het Lab Klinische en Experimentele Beeldverwerking; (LKEB) onderzoeken of kunstmatige intelligentie (AI) ingezet kan worden bij de beoordeling van beelden.

Goed alternatief

Door de coronacrisis hebben de radiologen lang moeten wachten op de komst van het apparaat op de mammasectie van de afdeling Radiologie, onderdeel van Leiden Oncologie Centrum. Ze kunnen dan ook niet wachten om het apparaat in gebruik te namen. “Ik kijk er enorm naar uit om met de Mamma CT te werken. Maar het is voornamelijk erg fijn dat we vrouwen voor wie het mammogram geen optie is, nu toch iets kunnen bieden”, zegt Voormolen.