Klachten: Slapeloosheid

Tijdens de overgang produceren de eierstokken van een vrouw veel lagere hoeveelheden van bepaalde hormonen, waaronder oestrogeen en progesteron. Voor veel vrouwen gaat de overgang gepaard met slaapstoornissen.

Slapeloosheid verwijst naar de moeilijkheid om in slaap te vallen of door te slapen. Het is een veelvoorkomende klacht tijdens de overgang en kan optreden als gevolg van hormonale veranderingen. Het kan ook een gevolg zijn van andere symptomen van de menopauze, zoals opvliegers.

Sommige vrouwen ervaren slechts milde of slechts soms slaapstoornissen, maar voor anderen kan de slapeloosheid ernstig zijn. Volgens een medisch artikel uit 2018 ervaart 26 procent van de vrouwen die door de overgang en de menopauze gaan, slapeloosheid die hun dagelijkse activiteiten beïnvloedt.

Bij vrouwen neemt de mate van slapeloosheid toe met de leeftijd. Volgens de Study of Women’s Health Across the Nation (SWAN) is de frequentie van slaapstoornissen als volgt:

16-42 procent van de vrouwen in de overgang
39-47 procent van de vrouwen in de menopauze
35-60 procent van de vrouwen in de postmenopauze

Waarom veroorzaakt de menopauze slapeloosheid?

Onderzoek naar de exacte oorzaak van slapeloosheid tijdens de overgang wijst niet op één duidelijke oorzaak. Verschillende dingen kunnen hieraan bijdragen, waaronder:

Hormonale veranderingen

Er zijn aanwijzingen dat lage hormoonspiegels de kans op slapeloosheid tijdens de menopauze kunnen vergroten. Volgens de SWAN hebben eerdere onderzoeken een correlatie gevonden tussen lagere niveaus van estradiol en slechter slapen. Dit geldt met name als de afname van hormonen snel plaatsvindt, zoals nadat een persoon een operatie heeft ondergaan om de eierstokken te verwijderen.

Opvliegers

Soms treedt slapeloosheid op tijdens de overgang door opvliegers of nachtelijk zweten. Deze symptomen kunnen de slaap verstoren, waardoor u vaak wakker wordt.

Opvliegers, een van de zogenaamde vasomotorische symptomen, komen vaak voor tijdens de overgang en treffen 75-85 procent van de vrouwen die in de overgang zijn. Opvliegers veroorzaken een plotseling gevoel van warmte rond het gezicht en de nek en treden vaak op in combinatie met zweten en een snelle hartslag.

Vermindering van melatonine

Melatonine is een hormoon dat een sleutelrol speelt in de slaap-waakcyclus en helpt mensen in slaap te houden. Het is vooral belangrijk aan het begin van de slaap. De melatoninespiegels lijken echter af te nemen naarmate je ouder wordt, wat slaapstoornissen kan veroorzaken.

Het is niet duidelijk of er een verband is tussen de menopauze en een afname van melatonine. Onderzoeken suggereren dat er tijdens de postmenopauze minder melatonine wordt aangemaakt dan tijdens de overgang.

Mentale gezondheid

Voor veel mensen betekent de menopauze een grote verandering. Het is ook een teken dat iemand ouder wordt. Dit, samen met de symptomen van de menopauze, kan een impact hebben op de mentale gezondheid van een persoon. Veel psychische aandoeningen, waaronder angst en depressie, beïnvloeden de slaap. Slapeloosheid kan echter ook de kans op depressie vergroten. De relatie tussen slaap en stemming is tweeledig en ook veranderende hormoonspiegels kunnen een rol spelen.

Hoe lang duurt slapeloosheid?

Hoe lang slapeloosheid tijdens en na de overgang aanhoudt, hangt af van veel factoren. Elke vrouw die door de overgang gaat, heeft een andere ervaring. Sommigen zullen merken dat de symptomen langer aanhouden dan bij anderen.

De hormoonspiegels van een persoon kunnen zeven tot tien jaar vóór iemands laatste menstruatie beginnen te veranderen. Na dit punt kunnen mensen gedurende meerdere jaren symptomen zoals opvliegers blijven houden.

De oestradiolspiegels blijven de eerste één tot zes jaar in de vroege postmenopauze dalen, wat kan leiden tot aanhoudende symptomen.

Het is echter van belang dat er behandelingen en therapieën beschikbaar zijn die slaapproblemen kunnen verminderen. Het is ook belangrijk om eventuele andere factoren aan te pakken die kunnen bijdragen aan een slechte slaapkwaliteit.

Medische behandelingen voor slapeloosheid tijdens de menopauze

De belangrijkste behandeling voor overgang-gerelateerde slapeloosheid is hormoontherapie. Dit werkt door de verloren hormonen te vervangen, die veel symptomen van de menopauze kunnen verbeteren. Mensen kunnen merken dat ze beter slapen en minder opvliegers ervaren tijdens het gebruik van deze behandeling.

Hormoontherapie is beschikbaar in gels, crèmes en pleisters. Maar het kan ook in tabletvorm worden ingenomen of via een implantaat.

Een andere mogelijke behandeling is een laaggedoseerde selectieve serotonineheropnameremmer (SSRI). Artsen schrijven doorgaans SSRI’s voor tegen psychische aandoeningen, maar deze medicijnen kunnen ook de frequentie van opvliegers verminderen, wat kan helpen bij het slapen. Het is echter van belang dat slapeloosheid ook kan optreden als bijwerking van SSRI’s.

Voor degenen die stemmingswisselingen, angst of depressie ervaren, kan gesprekstherapie hen helpen deze gevoelens te begrijpen en ermee om te gaan. Het verminderen van de impact van psychische aandoeningen kan ook de slaap ten goede komen.

Artsen schrijven zelden slaappillen voor in de behandeling van slapeloosheid tijdens de overgang.

Alternatieve behandelingen

Volgens een onderzoek uit 2019 heeft geen enkele studie aangetoond dat kruiden- of voedingssupplementen consequent helpen bij symptomen van de overgang. Er zijn echter veel andere manieren waarop mensen kunnen proberen de slaap tijdens de menopauze gemakkelijker te maken.

Hieronder staan ​​enkele alternatieve behandelingen die hun effectiviteit hebben bewezen:

Vermijd cafeïne, nicotine en alcohol

Roken, het consumeren van cafeïne en het drinken van alcohol kunnen het slapen moeilijker maken. Hoewel het lijkt alsof alcohol mensen slaperig maakt, vermindert zelfs een kleine hoeveelheid al de algehele slaapkwaliteit. Een vrouw kan proberen deze te verminderen of te vermijden, vooral ’s middags en’ s avonds.

Aromatherapie

Aromatherapie kan nuttig zijn bij het induceren van ontspanning en het verminderen van opvliegers. In een klinische proef met 100 vrouwen ontdekten onderzoekers dat de deelnemers na 12 weken inademing van essentiële olie van lavendel 50 procent minder opvliegers hadden. Andere studies hebben ook aangetoond dat aromatherapie samen met massage effectiever was dan massage of aromatherapie op zich.

Hypnose

Een onderzoek uit 2019 laat zien dat er aanwijzingen zijn dat hypnose de frequentie en ernst van opvliegers tot 50 procent kan verminderen. Bovendien kan hypnose voor mensen van wie de slapeloosheid het gevolg is van opvliegers een nuttige aanvullende behandeling zijn.

Yoga

Sommige onderzoeken hebben aangetoond dat yoga een gunstig effect heeft op de psychologische symptomen van de overgang. Als een vrouw moeite heeft met slapen vanwege stress of angst, kan yoga deze symptomen helpen verminderen.

De resultaten van andere onderzoeken naar yoga zijn echter gemengd. Dit komt deels omdat er veel yogastijlen zijn en talloze manieren om te oefenen, wat kan leiden tot inconsistente resultaten.