Klachten: Hartklachten

Een veel gehoorde klacht, naast de meer bekende klachten als opvliegers en slapeloosheid, tijdens de overgang zijn klachten met betrekking tot het hart zoals hartoverslagen of hartkloppingen. Worden deze hartklachten veroorzaakt door de overgang? En zo ja, hoe dan? En, is het gevaarlijk? Kun je er iets tegen doen? Al deze vragen legden wij voor aan Marieke Ludwig, cardiologe bij de Ludwig Kliniek in Bedum.

Marieke is gespecialiseerd in hartklachten bij vrouwen. Hartklachten bij vrouwen worden vaak (te) laat ontdekt. Eén op de drie vrouwen sterft aan een hart- of vaatziekte. Dat komt door meerdere factoren legt Marieke uit.

“Mannen hebben vaak de meer klassieke klachten als pijn op de borst bij hartziektes. Bij vrouwen verlopen hartziektes vaak ook anders en zij hebben ook andere klachten. Zo slibben bij mannen de grote kransslagaders dicht bij vrouwen zijn dat meestal de kleine bloedvaten. Vrouwen klagen vaker over kortademigheid of een druk op de borst. Vrouwen lopen ook vaker langer door met klachten dan mannen.”

“Vrouwen zijn ook vaker geneigd hun klachten op de overgang te gooien, terwijl dit niet zo hoeft te zijn. De overgang kan wel een rol spelen bij de klachten. Ook kan de overgang de al aanwezige klachten verergeren of uitlokken”, vertelt Marieke.

 “Daarnaast zijn vrouwen vaak te streng voor zichzelf en gaan niet zo snel naar de huisarts met klachten. Ook kunnen zij minder goed hun klachten omschrijven. Dat is wel een valkuil omdat zo diagnoses vaak laat of niet worden gesteld.”

Overslaan van het hart

Een veel gehoorde klacht tijdens de overgang is het overslaan van het hart. Wat gebeurt er tijdens zo’n overslag? Een hartoverslag is eigenlijk geen overslag. Doordat een slag te vroeg valt, is de pauze tot de volgende slag wat langer. Door de langere pauze lijkt het alsof het hart een slag overslaat. Het hart krijgt tijdens de langere pauze meer tijd om zich met bloed te vullen. Het hart pompt deze grotere hoeveelheid bloed weer uit met een krachtige slag. Je voelt dit als een soort bons.

Vaak zijn deze ‘overslagen’ onschuldig. Veel mensen hebben ze zonder dat ze ze voelen. Maar tijdens de overgang kunnen de hartoverslagen toenemen.

Meestal zijn hartoverslagen onschuldig maar het is altijd raadzaam om ernaar te laten kijken. “Als je veel last van hartoverslagen, of hartkloppingen, is mijn advies om de klachten met de huisarts te bespreken. Het kan nodig zijn om verder onderzoek van het hart te doen en regelmatig blijkt de bloeddruk te hoog te zijn. Ook als de klachten onschuldig blijken kun je ze meestal goed behandelen met medicijnen. Je kunt er iets aan laten doen.”, aldus Marieke Ludwig.

Hartkloppingen

“Tijdens de overgang maken vrouwen minder vrouwelijk hormoon aan. Daarnaast raakt je stofwisseling in de war door opvliegers. Tijdens een opvlieger gaat je hart vaak sneller kloppen. Hartkloppingen en/of -overslagen komen vaak in combinatie met opvliegers voor.”

Advies

Wanneer je last van hartoverslagen of hartkloppingen hebt tijdens de overgang is het raadzaam om eens met je huisarts in gesprek te gaan. Vraag hem of haar of het raadzaam is een vervolgonderzoek te laten doen bij een cardioloog.

Ga goed voorbereid naar je huisarts toe. Leg hem of haar goed uit hoe ernstig je klachten zijn en in welke mate ze je dagelijkse leven beïnvloeden. Geef goed aan hoe vaak je last hebt van de hartoverslagen en of ze voorkomen in combinatie met andere klachten. Laat voor de zekerheid eens je bloeddruk opmeten, dat kan nooit kwaad.

Wanneer je regelmatig klachten hebt van hartoverslagen vraag dan of je huisarts je hartritme controleert. De huisarts maakt dan een inschatting of er meer onderzoek nodig is.

Sommige vrouwen geven aan dat zij zich onbegrepen voelen door (huis)artsen. Dat een hartoverslag niet zichtbaar is tijdens het (korte) onderzoek en ze het gevoel hebben niet serieus genomen te worden.

“Een gemiddelde cardioloog is niet onder de indruk van een hartoverslag en meestal is er ook niets aan de hand. Maar dat is bij elke patiënt anders. Wanneer je een arts bezoekt ben je vaak gespannen. Je maakt dan adrenaline aan die ervoor zorgt dat je hart niet overslaat. Daarom doen wij in onze kliniek uitgebreider onderzoek. We maken een echo en je moet een fietstest doen. Hierdoor ben je langere tijd bij ons in de kliniek. Daarnaast is er nog de mogelijkheid om middels een kastje die je mee naar huis kunt nemen langduriger onderzoek te doen”, aldus Marieke.

Voorkomen

Je hebt niet echt invloed op de besturing van je hart maar toch zijn er factoren die ervoor zorgen dat de hartoverslagen of hartkloppingen verergeren. Door die factoren aan te pakken kun je wel invloed uitoefenen. Zo heeft stress en vermoeidheid een nadelige invloed op de overslagen. “Rust en regelmaat kunnen heel gunstig zijn tegen klachten als hartkloppingen en hartoverslagen. Je zult merken dat je meer last hebt na een hectische dag of als je vermoeid bent”, aldus Marieke Ludwig.

Naast het vermijden van stress kan ook het vermijden van koffie en chocolade een gunstig effect hebben, meldt de Hartstichting.

Wanneer direct de huisarts waarschuwen?

Hartoverslagen kunnen ook een symptoom zijn dat er meer aan de hand is. Maar hoe weet je wanneer dit het geval is? Wanneer moet je echt meteen contact opnemen met een arts?

De Hartstichting adviseert om direct contact op te nemen met de huisarts als je naast hartoverslagen ook last hebt van:

• pijn op de borst
• kortademigheid
• benauwdheid
• duizeligheid of flauwvallen
• misselijkheid, zweten of bleek zien

Meer lezen

Wil je meer lezen over de invloed van hormonen op je hart? Dan is het boek Hart & Hormonen, fit de overgang in, geschreven door Janneke Wittekoek, een aanrader.  Zij is cardioloog en schreef het boek in samenwerking met gynaecoloog Dorenda van Dijken.

“Als gynaecoloog en cardioloog is het onze missie om overgangsklachten en gezond ouder worden van vrouwen te zien als een serieus gezondheidsvraagstuk en niet als iets puur lichamelijks ‘wat er nou eenmaal bij hoort’. En daar willen wij met Hart & Hormonen – Fit de overgang in graag aan bijdragen.”

Het boek kun je voor 20 euro hier bestellen: